issuu
Serum creatinine
ชื่ออื่นๆ : Creat; Blood Creatinine; Serum Creatinine
ค่าทางห้องปฏิบัติการนี้คืออะไร
ซีรั่มครีเอตินิน (serum creatinine; Scr) เป็นค่าที่วัดจากครีเอตินิน (Creatinine) ซึ่งเป็นสารตัวหนึ่งที่ได้จากการแตกสลายของกล้ามเนื้อและถูกขับออกผ่านมาไต สำหรับการตรวจค่า Scr อาจมีการตรวจค่า BUN (blood urea nitrogen) ร่วมด้วย เพื่อใช้ประเมินการทำงานของไต
ผลจากการวัดค่า Scr มักจะถูกนำไปคำนวณค่า estimated glomerular filtration rate (eGFR) ร่วมกับตัวแปรอื่น ได้แก่ อายุ น้ำหนัก เพศ เพื่อคัดกรองการทำลายของไตในเบื้องต้น
ทำไมต้องตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการนี้
การตรวจ Scr ใช้สำหรับ
- คัดกรอง วินิจฉัย ประเมินการรักษา และติดตามการรักษาภาวะโรคไต ในกลุ่มผู้ป่วย ดังนี้
- มีโรคประจำตัวต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เป็นต้น ที่สามารถนำไปสู่โรคไตเรื้อรังได้หากรักษาไม่เหมาะสม
- มีอาการและอาการแสดงที่บอกถึงภาวะโรคไต เช่น
- มีอาการเหนื่อยล้า ขาดสมาธิ เบื่ออาหาร หรือมีปัญหาการนอน
- บวม เช่น บวมรอบดวงตา หน้า ข้อมือ ข้อเท้า ท้อง เป็นต้น
- ปัสสาวะเป็นฟอง มีเลือดปน หรือสีเข้มคล้ายกาแฟ
- ปริมาณปัสสาวะลดลง
- ระบบขับถ่ายมีปัญหา เช่น รู้สึกแสบร้อย หรือมีสารคัดหลั่งออกมาระหว่างปัสสาวะ หรือความถี่ในการปัสสาวะเปลี่ยนไป
- ปวดหลัง
- ตรวจสมรรถภาพการทำงานของไต ในผู้ที่ได้รับยาบางชนิด
สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์ก่อนตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการ
· กรุณาแจ้งแพทย์หากท่านได้รับยา สมุนไพร หรือวิตามินใดๆอยู่ ซึ่งอาจจะส่งผลต่อการแปลผลทางห้องปฏิบัติการได้
· ตั้งครรภ์หรือกำลังตั้งครรภ์
แปลผลอย่างไร
- ค่าปกติในผู้ใหญ่โดยทั่วไป มีดังนี้
- โดยค่าปกติในเด็กจะมีค่าแตกต่างกันแต่ละช่วงอายุ หากมีข้อสงสัยโปรดปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
|
ลำดับ |
ค่าทางห้องปฏิบัติการ |
ค่าปกติ (ผู้ใหญ่) |
|
|
หน่วย mg/dl * (มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร) |
หน่วย µmol/L** (ไมโครโมลต่อลิตร) |
||
|
1 |
Serum creatinine (18-60 ปี) |
|
|
|
|
เพศชาย |
0.9-1.3 mg/dl (มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร) |
80-115 µmol/L (ไมโครโมลต่อลิตร) |
|
|
เพศหญิง |
0.6-1.1 mg/dl (มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร) |
53-97 µmol/L (ไมโครโมลต่อลิตร) |
|
2 |
Serum creatinine (61-90 ปี) |
|
|
|
|
เพศชาย |
0.8-1.3 mg/dl (มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร) |
71-115 µmol/L (ไมโครโมลต่อลิตร) |
|
|
เพศหญิง |
0.6-1.2 mg/dl (มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร) |
53-106 µmol/L (ไมโครโมลต่อลิตร) |
* หน่วย mg/dl เป็นหน่วยแบบ Conventional Units เป็นหน่วยที่ใช้รายงานผลทางห้องปฏิบัติการของประเทศสหรัฐอเมริกา
** หน่วย mmol/L เป็นหน่วยแบบ SI (International System of Units) เป็นระบบการรายงานผลทางห้องปฏิบัติการระหว่างประเทศ
หมายเหตุ
1. หากมีใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) ให้ยืดตามค่าที่ระบุนั้นเป็นหลัก
2. หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
3. การตรวจ Serum Creatinine ไม่ต้องงดอาหารและน้ำ
- ค่าที่ผิดปกติ (สูงหรือต่ำ) อาจเกิดได้จาก
|
ค่าทางห้องปฏิบัติการ |
ค่าต่ำกว่าปกติ |
ค่าสูงกว่าปกติ |
|
Serum Creatinine |
|
|
ข้อควรทราบ
ค่าครีเอตินิน ในผู้ที่มีกล้ามเนื้อน้อยมาก เช่น ผู้สูงอายุบางราย จะมีค่าน้อยกว่าปกติ หรืออาจจะอยู่ในช่วงปกติ แต่ค่านั้นอาจจะไม่สามารถบ่งชี้การทำงานของไตชัดเจน ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาและใช้วิธีการวัดผลเพื่อประเมินสมรรถภาพของไตต่อไป ดังนั้นการวินิจฉัยว่าท่านเป็นโรคไตหรือไม่ และต้องจัดการอย่างไร ซึ่งต้องพิจารณาปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเสมอ
เอกสารอ้างอิง
- Creatinine. Lab Tests Online. American Association for Clinical Chemistry (AACC). Last modified: February 9, 2016. [cited in 22 January 2017]. Available from https://labtestsonline.org/understanding/analytes/creatinine/tab/test
- Creatinine-and-creatinine-clearance-blood-tests. WebMD. Medical Reference from Healthwise. Last Updated: June 14, 2015. [cited in 22 January 2017]. Available from http://www.webmd.com/a-to-z-guides/creatinine-and-creatinine-clearance-blood-tests
- Scr (Serum creatinine). Suphannika Prateepjarassaeng. Last modified: January 30, 2012. [cited in 22 January 2017]. Available from http://www.yaandyou.net/content-view.php?conid=539
ผู้เรียบเรียง: ภญ.ปานรดา นวลโสภาภณ
วันที่เรียบเรียง 24 มกราคม 2560