Low-Density Lipoprotein Cholesterol (ไขมันแอลดีแอล)

 อื่นๆ 

Low-Density Lipoprotein Cholesterol

ชื่ออื่นๆ LDL; LDL-C

ค่าทางห้องปฏิบัติการนี้คืออะไร

LDL (Low-Density Lipoprotein) เป็นไขมันตัวหนึ่งในร่างกาย ทำหน้าที่เป็นตัวพาไขมัน คลอเลสเตอรอล (cholesterol) จากตับไปส่วนต่างๆของร่างกาย โดยปกติในเลือดจะมี LDL ในระดับปกติอยู่แล้ว แต่หากร่างกายมี LDL ปริมาณสูงเกินความจำเป็น LDL จะนำพาไขมันคลอเลสเตอรอล จะไปเกาะอยู่ที่หลอดเลือดทั่วร่างกาย จนในที่สุดอุดตัดหลอดเลือด ซึ่งจะมีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคหลอดเลือดแดงตีบแข็ง โรคหัวใจ และเพิ่มความเสี่ยงต่ออัตราการเสียชีวิตจากอาการเจ็บหน้าอกหรือหลอดเลือดสมองตีบ/แตก (stroke)

การตรวจระดับไขมันไม่ดีในเลือด (LDL) เป็นการตรวจระดับไขมันในเลือด เพื่อทำนายความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดของแต่ละบุคคลและช่วยตัดสินใจในการรักษา ซึ่ง LDL สามารถวัดได้โดยตรงหรือได้จากการคำนวณ LDL = Total Cholesterol - (HDL + Triglyceride/5) หากค่า Triglyceride < 400 mg/dl แต่หาก Triglyceride > 400 mg/dl หรือ ต้องการตรวจเฉพาะ LDL เท่านั้น สามารถตรวจได้โดยตรงที่เรียกว่า Direct-LDL โดยไม่ต้องงดอาหารก่อนเจาะเลือด


ทำไมต้องตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการนี้

การตรวจ LDL ใช้สำหรับ

  • คัดกรองความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ โดยปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ ประกอบด้วย
  • การสูบบุหรี่
  • อ้วนหรือน้ำหนักเกิน
  • รับประทานอาหารที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ
  • ขาดการออกกำลังกาย
  • อายุ (เพศชาย อายุ > 45 ปี, เพศหญิง อายุ > 55 ปี)
  • เป็นโรคความดันโลหิตสูง หรือรับประทานยาลดความดันโลหิต
  • มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคหัวใจ (เพศชาย อายุ < 55 ปี, เพศหญิง อายุ < 65 ปี)
  • เคยมี/มีประวัติเป็นโรคหัวใจหรือมีอาการเจ็บหน้าอก
  • เป็นโรคเบาหวานหรือมีภาวะเสี่ยงต่อการเป็นเบาหวาน

ทั้งนี้หากแบ่งตามกลุ่มอายุ แนะนำให้มีการคัดกรองความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ แบ่งตามกลุ่มผู้ป่วย ดังนี้

  • เด็ก/วัยรุ่น (ประเมินความเสี่ยงโดยใช้เกณฑ์เหมือนผู้ใหญ่)
  • เด็กที่มีความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ แนะนำให้ตรวจที่อายุ 9, 11, 17 และ 21 ปี
  • เด็กที่มีความเสี่ยงสูง แนะนำให้ตรวจในช่วงอายุระหว่าง 2 ถึง 8 ปี (หากผลทางห้องปฏิบัติการ ผิดปกติ ควรตรวจซ้ำภายใน 3-5 ปี)
  • หากมีดัชนีมวลกาย มากกว่า 95 เปอร์เซ็นไทล์ แนะนำให้ตรวจทุก 2 ปี
  • ผู้ใหญ่
  • ผู้ที่ไม่มีปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ แนะนำให้ตรวจเป็นประจำ อย่างน้อยทุก 4-6 ปี
  • ผู้ที่มีปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ แนะนำให้ตรวจมากกว่า 1 ครั้งต่อปี
  • ติดตามการรักษาโรคไขมันเลือดสูง ทั้งการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต (เช่น อาหารและการออกกำลังกาย เป็นต้น) หรือประสิทธิผลในการรักษาด้วยยา (เช่น statins เป็นต้น)
  • ค้นหาโรคไขมันในเลือดสูงที่มีสาเหตุมาจากโรคทางพันธุกรรม

สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์ก่อนตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการ

· กรุณาแจ้งแพทย์หากท่านได้รับยา (เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาสเตียรอยด์ ฮอร์โมนเพศชาย ยาคุมกำเนิด ยาปฏิชีวนะ เป็นต้น) สมุนไพร หรือวิตามินใดๆ (เช่น วิตามินบี 3 เป็นต้น) อยู่ ซึ่งอาจจะส่งผลต่อการแปลผลทางห้องปฏิบัติการได้

· กรุณาแจ้งแพทย์ หากท่านได้รับการตรวจไทรอยด์หรือกระดูกด้วยสารที่มีรังสี ในช่วง 7 วันที่ผ่านมา

· กรุณาแจ้งแพทย์ หากท่านมีภาวะไทรอยด์ในเลือดต่ำ/สูง โรคเบาหวาน โรคไต โรคตับ (เช่น ตับแข็ง หรือตับอักเสบ) หรือขาดสารอาหาร เป็นต้น

· กรุณาแจ้งแพทย์ หากท่านมีการติดเชื้อ เจ็บป่วยเฉียบพลัน ได้รับการผ่าตัดหรือเกิดอุบัติเหตุ เนื่องจากอาจส่งผลต่อการแปลผลทางห้องปฏิบัติการได้

· ตั้งครรภ์หรือกำลังตั้งครรภ์

แปลผลอย่างไร

  • ค่าปกติโดยทั่วไป มีดังนี้

1. เด็กและวัยรุ่น (อายุไม่เกิน 19 ปี) และผู้ใหญ่ (อายุ 19-40 ปี)

ลำดับ

ค่าทางห้องปฏิบัติการ

ค่าปกติ

เด็กและวัยรุ่น (อายุไม่เกิน 19 ปี)

ค่าปกติ

ผู้ใหญ่ (อายุ 19-40 ปี)

Conventional Units*

SI Units**

Conventional Units*

SI Units**

 

LDL

 

 

 

 

1

ปกติ

< 110 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

< 2.85 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

< 120 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

< 3.10 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

2

เริ่มสูง

110-129 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

2.85-3.34 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

120-159 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

3.10-4.11 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

3

ความเสี่ยงสูง

> 130 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

> 3.36 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

> 160 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

> 4.12 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

2. ผู้ใหญ่

ลำดับ

ค่าทางห้องปฏิบัติการ

ค่าปกติ

(มากกว่า 40 ปี)

Conventional Units*

SI Units**

 

LDL4, 5

 

 

1

ปกติ

< 100 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

< 2.59 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

2

เกือบดี

100-129 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

2.59-3.34 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

3

เริ่มสูง

130-159 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

3.37-4.12 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

4

สูง

160-189 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

4.15-4.90 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

5

สูงมาก

> 189 mg/dl

(มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร)

4.90 mmol/l

(มิลลิโมลต่อลิตร)

* Conventional Units เป็นหน่วยที่ใช้รายงานผลทางห้องปฏิบัติการของประเทศสหรัฐอเมริกา

** SI (International System of Units) เป็นระบบการรายงานผลทางห้องปฏิบัติการระหว่างประเทศ

หมายเหตุ

1. หากมีใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) ให้ยืดตามค่าที่ระบุนั้นเป็นหลัก

2. หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร

3. การตรวจ LDL ร่วมกับการตรวจไขมันตัวอื่นๆ ควรงดอาหารก่อนตรวจ 9-12 ชั่วโมง (สามารถดื่มน้ำได้ตามปกติ) เว้นแต่ต้องการตรวจ Direct-LDL ไม่ต้องอดอาหาร

4. สำหรับเป้าหมายในการรักษาของ LDL จะพิจารณาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจของแต่ละบุคคลร่วมด้วย ดังนี้

ก. หากท่านมีภาวะโรคหัวใจ และ/หรือโรคเบาหวาน เป้าหมายคือ ค่า LDL < 100 mg/dL (2.59 mmol/l) หรือ

ค่า LDL < 70 mg/dL (1.82 mmol/l) กรณีผู้ป่วยมีภาวะเจ็บหน้าอก

ข. หากมีความเสี่ยง 2 ข้อขึ้นไป เป้าหมายคือ ค่า LDL < 130 mg/dL (3.37 mmol/l)
ค. หากไม่มีความเสี่ยง หรือมีความเสี่ยง 1 ข้อ เป้าหมายคือ ค่า LDL < 160 mg/dL (4.14 mmol/l)
5. แนวทางการในการรักษา เพื่อให้ค่า LDL ถึงเป้าหมาย เช่น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม โดยเน้นการควบคุมอาหารและการออกกำลังกาย หรือ ในผู้ที่มีโรคหัวใจร่วมด้วย

อาจพิจารณายาลดไขมันกลุ่ม statins ร่วมด้วย เป็นต้น

  • ค่าที่ผิดปกติ (สูงหรือต่ำ) อาจเกิดได้จาก

ค่าทางห้องปฏิบัติการ

ค่าต่ำกว่าปกติ

ค่าสูงกว่าปกติ

LDL
  • มีการอักเสบ (Inflammation)
  • โรคตับแข็ง (Cirrhosis)
  • ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism)
  • การติดเชื้อ
  • โรคทางพันธุกรรม (เช่น ขาดไลโปโปรตีน เป็นต้น)

 
  • มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ

 

ข้อควรทราบ

  • ไม่ควรรับประทานอาหารที่มีไขมันสูงก่อนทำการตรวจเลือด
  • ไม่ควรดื่มแอลกอฮอล์หรือออกกำลังกายอย่างหนักก่อนทำการตรวจเลือด
  • หากท่านมีการติดเชื้อ เจ็บป่วยเฉียบพลัน ได้รับการผ่าตัดหรือเกิดอุบัติเหตุ อาจจะพิจารณารออย่างน้อย 6 สัปดาห์ เพื่อตรวจอีกครั้ง
  • ผู้หญิงตั้งครรภ์ อาจจะมีค่าคลอเลสเตอรอลสูงขึ้นได้ อาจจะพิจารณารออย่างน้อย หลังคลอด 6 สัปดาห์ เพื่อตรวจอีกครั้ง

เอกสารอ้างอิง

  1. LDL Cholesterol. Lab Tests Online. American Association for Clinical Chemistry (AACC). Last modified: July 18, 2016. [cited in 22 January 2017]. Available from https://labtestsonline.org/understanding/analytes/ldl/tab/test
  2. Cholesterol and Triglycerides Tests. WebMD. Medical Reference from Healthwise. Last Updated: May 26, 2015. [cited in 22 January 2017]. Available from http://www.webmd.com/cholesterol-management/cholesterol-and-triglycerides-tests

3. LDL. Suphannika Prateepjarassaeng. Last modified: July 24, 2012. [cited in 22 January 2017]. Available from http://www.yaandyou.net/content-view.php?conid=541

 

ผู้เรียบเรียง: ภญ.ปานรดา นวลโสภาภณ

วันที่เรียบเรียง 24 มกราคม 2560