issuu
Alanine Aminotransferase
ชื่ออื่นๆ : ALT, Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase; SGPT; GPT; Alanine Transaminase
ค่าทางห้องปฏิบัติการนี้คืออะไร
Alanine Aminotransferase (ALT) เป็นการตรวจวัดปริมาณเอนไซม์ Serum Glutamic-Pyruvic Transaminase (SGPT) หรือ ALT ในเลือด ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่พบที่ตับเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้ยังพบส่วนน้อยที่ไต กล้ามเนื้อ และตับอ่อน
ค่า ALT จะมีความจำเพาะต่อตับมากกว่า AST เมื่อตับถูกทำลายจะทำให้ ALT มีปริมาณเพิ่มสูงขึ้น ดังนั้นการตรวจ ALT นี้จะใช้สำหรับคัดกรองและ/หรือวินิจฉัยการทำลายของตับ รวมทั้งติดตามการรักษาอย่างไรก็ตาม อาจมีการตรวจวัดค่า Aspartate Aminotransferase (AST) ร่วมด้วย และนำไปคำนวณอัตราส่วน AST:ALT เพื่อใช้แยกความแตกต่างสาเหตุของการเกิดโรคที่ตับ
ทำไมต้องตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการนี้
การตรจ ALT ใช้สำหรับ
- ตรวจการทำลายของตับ
- จำแนกประเภทของโรคตับ โดยเฉพาะโรคตับแข็งและไวรัสตับอักเสบที่มีสาเหตุมาจากแอลกอฮอล์ ยา หรือเชื้อไวรัส
- ประกอบการวินิจฉัยการเป็นโรคตับ
- ในผู้ที่มีอาการและอาการแสดงของการเป็นโรคตับ เช่น อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ท้องบวม ปวดท้อง ดีซ่าน ปัสสาวะสีเข้ม อุจจาระสีจาง คัน ขาและข้อเท้าบวม ง่ายต่อการเกิดจ้ำเลือด เป็นต้น
- ในผู้ที่ไม่มีอาการและอาการแสดงของการเป็นโรคตับแต่มีความเสี่ยง เช่น ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ ดื่มแอลอฮอล์อย่างหนัก มีประวัติครอบครัวเป็นโรคตับ ได้รับยาที่มีผลทำลายตับ น้ำหนักเกินและ/หรือเป็นโรคเบาหวาน เป็นต้น
- จำแนกสาเหตุของภาวะดีซ่าน
- ติดตามผลการของยาที่สามารถทำลายตับได้
- ติดตามผลการรักษาผู้ที่เป็นโรคตับ
สิ่งที่ต้องแจ้งแพทย์ก่อนตรวจค่าทางห้องปฏิบัติการ
- กรุณาแจ้งแพทย์หากท่านได้รับยา (เช่น statins ยาปฏิวนะ ได้รับยาเคมีบำบัด aspirin ยานอนหลับ และ barbiturates) สมุนไพร (เช่น echinacea valerian เป็นต้น) หรือวิตามินใดๆอยู่ ซึ่งอาจจะส่งผลต่อการแปลผลทางห้องปฏิบัติการได้
- กรุณาแจ้งแพทย์หากท่านได้รับยาละลายลิ่มเลือด (aspirin, clopidogrel) หรือยาต้านการแข็งตัวของเลือด (warfarin)
- แพ้ยาหรือส่วนประกอบของยา
· ตั้งครรภ์หรือกำลังจะตั้งครรภ์
· เพิ่งจะได้รับการผ่าตัดหรือการสวนหลอดเลือดหัวใจ
แปลผลอย่างไร
- ค่าปกติโดยทั่วไป มีดังนี้
|
ลำดับ |
ค่าทางห้องปฏิบัติการ |
ค่าปกติ (เด็ก) |
ค่าปกติ (ผู้ใหญ่) |
||
|
Conventional Units* |
SI Units** |
Conventional Units* |
SI Units** |
||
|
|
ALT |
|
|
|
|
|
1 |
เพศชาย |
|
|
10-40 units per liter (U/L) (ยูนิตต่อลิตร) |
0.17-0.68 microkatals per liter (mckat/L) (ไมโครคาทัลต่อลิตร) |
|
2 |
เพศหญิง |
|
|
7-35 units per liter (U/L) (ยูนิตต่อลิตร) |
0.12-0.60 microkatals per liter (mckat/L) (ไมโครคาทัลต่อลิตร) |
|
|
AST:ALT |
|
|
< 1 |
|
* Conventional Units เป็นหน่วยที่ใช้รายงานผลทางห้องปฏิบัติการของประเทศสหรัฐอเมริกา
** SI (International System of Units) เป็นระบบการรายงานผลทางห้องปฏิบัติการระหว่างประเทศ
หมายเหตุ
1. หากมีใบรายงานแสดงผลเลือด (ถ้ามี) ให้ยืดตามค่าที่ระบุนั้นเป็นหลัก
2. หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
3. การตรวจ ALT ไม่ต้องงดอาหารและน้ำ
- ค่าที่ผิดปกติ (สูงหรือต่ำ) อาจเกิดได้จาก
|
ค่าทางห้องปฏิบัติการ |
ค่าต่ำกว่าปกติ |
ค่าสูงกว่าปกติ |
|
|
ALT |
ไม่ผิดปกติใด |
แบ่งตามช่วงของค่า ALT ที่สูงขึ้น มีดังนี้ |
|
|
ALT > 10 เท่าของค่าปกติ |
ตับอักเสบเฉียบพลัน ซึ่งอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัส หรือเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิด |
||
|
AST < 4 เท่าของค่าปกติ |
ตับอักเสบเรื้อรัง ซึ่งอาจเกิดจากโรค เช่น ท่อน้ำดีอุดตัน ตับแข็ง มีอาการเจ็บหน้าอก ดื่มแอลอฮอล์ และเป็นเนื้องอกที่ตับ เป็นต้น |
||
|
AST:ALT |
|
||
ข้อควรทราบ
- สำหรับการวินิจฉัยโรคตับที่เกิดจากแอลอฮอล์ ค่า AST จะมีประสิทธิภาพสูงกว่าค่า ALT อย่างไรก็ตามควรใช้ค่า AST:ALT ร่วมด้วย
- ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายอย่างหนัก ก่อนตรวจวัดค่า ALT
เอกสารอ้างอิง
- Alanine Aminotransferase. Lab Tests Online. American Association for Clinical Chemistry (AACC). Last modified: April 28, 2016. [cited in 21 January 2017]. Available from https://labtestsonline.org/understanding/analytes/alt/tab/test
- Alanine Aminotransferase (ALT). WebMD. Medical Reference from Healthwise. Last Updated: August 21, 2015. [cited in 21 January 2017]. Available http://www.webmd.com/digestive-disorders/alanine-aminotransferase-alt
ผู้เรียบเรียง: ภญ.ปานรดา นวลโสภาภณ
วันที่เรียบเรียง 24 มกราคม 2560