จะป้องกันโรคหลอดเลือดสมองได้อย่างไร

เนื่องจากโรคหลอดเลือดสมองเมื่อเกิดขึ้นแล้วถ้าแม้ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะมีอาการดีขึ้นแต่ก็อาจไม่หายเป็นปกติบางคนที่โชคร้ายอาจมีความพิการตลอดไป ดังนั้นการป้องกันจึงเป็นสิ่งที่จําเป็นอย่างยิ่ง การป้องกันทําได้โดยการค้นหาปัจจัยเสี่ยงและควบคุมรักษาปัจจัยเสี่ยงนั้นอย่างดี ปัจจัยเสี่ยงที่เป็นสาเหตุสําคัญได้แก่ โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูง การสูบบุหรี่ การดื่มเหล้า และโรคหัวใจบางชนิด ดังนั้นในผู้ใหญ่ที่ไม่เคยมีโรคมาก่อนจึงควรตรวจสุขภาพ วัดความดันโลหิต และตรวจเลือดเป็นประจําทุกปี และควรงดสูบบุหรี่โดยเด็ดขาด สําหรับผู้ที่มีโรคที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ก็ควรดูแลตัวเอง รับประทานยาและปฏิบัติตัวตามที่แพทย์แนะนํา รวมทั้งออกกําลังกายอย่างสม่ำเสมอ ในผู้ที่เคยมีอาการเตือนของโรคหลอดเลือดสมองหรือผู้ที่เคยมีอาการแล้ว ถ้าเป็นชนิดหลอดเลือดสมองตีบตันควรรับประทานยาป้องกันเช่นยาในกลุ่มแอสไพริน หรือยาป้องกันการแข็งตัวของเลือด

การป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง

วิธีการรักษาโรคหลอดเลือดสมองทําอย่างไร

ในปัจจุบันมีแนวทางการรักษาใหม่ ๆ ที่อาจช่วยให้อาการดีขึ้นอย่างรวดเร็วและลดการเกิดความพิการได้อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สําคัญที่สุดคือ ผู้ที่มีอาการจะต้องรีบไปโรงพยาบาลโดยด่วน เนื่องจากถ้ามาพบแพทย์เร็วภายใน 3-6 ชั่วโมง ก็จะมีโอกาสที่จะได้รับการรักษาที่ได้ผลดี ดังนั้นถ้ามีอาการต่าง ๆ ที่สงสัยว่าจะเกิดจากโรคหลอดเลือดสมองจึงไม่ควรรอช้าควรรีบไปหาแพทย์โดยเร็ว เป็นที่น่าเสียดายที่คนไข้ส่วนใหญ่มักจะรอดูอาการอยู่ที่บ้าน บีบนวดอยู่ 2-3 วัน จนเห็นว่าไม่ดีขึ้นแล้วจึงมาโรงพยาบาล ซึ่งทําให้การรักษาได้ผลไม่ดีเท่าผู้ที่มารับการรักษาตั้งแต่เริ่มแรก สําหรับแนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับชนิดของโรคหลอดเลือดสมอง ถ้าเป็นโรคหลอดเลือดสมองแตก ก็อาจมีความจําเป็นต้องผ่าตัดเอาก้อนเลือดออกในบางกรณีที่ทําได้ ถ้าเป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบหรือตัน การรักษาก็มีได้หลายแนวทางขึ้นกับตําแหน่งของโรคและระยะเวลาก่อนที่จะมาพบแพทย์ ในปัจจุบันได้มีการคิดค้นยาใหม่ ๆ หลายชนิด โดยเฉพาะยาละลายลิ่มเลือด ซึ่งอาจช่วยให้ผู้ป่วยอาการดีขึ้นได้แต่มีข้อจํากัดคือผู้ป่วยจะต้องได้รับยาภายในระยะเวลา 3 ชั่วโมงหลังจากมีอาการ และจะต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิดโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อป้องกันและรักษาภาวะแทรกซ้อนได้อย่างทันทัวงที ยาป้องกันการแข็งตัวของเลือดอาจใช้ฉีดให้ผู้ป่วยบางรายโดยเฉพาะผู้ที่มีโรคหัวใจร่วมด้วย หรืออาจใช้ยาต้านเกร็ดเลือด นอกจากนี้ยังมีการรักษาโดยการทํากายภาพบําบัดและอาชีวะบําบัด เป็นสิ่งจําเป็นที่จะช่วยฟื้นฟูสุขภาพและความพิการของผู้ป่วย ช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆที่อาจเกิดขึ้นและสามารถทําให้ผู้ป่วยช่วยตัวเองได้มากที่สุดเท่าที่จะทําได้ นอกจากนี้สิ่งที่สําคัญอีกอย่างหนึ่งคือการป้องกันการเกิดซ้ำเนื่องจากผู้ที่เคยมีอาการแล้วมีโอกาสสูงที่จะเกิดโรคซ้ำอีก การป้องกันที่ดีที่สุดคือการระวังรักษาปัจจัยเสี่ยง ต่าง ๆ เช่นการควบคุมความดันโลหิตให้เหมาะสม ควบคุมน้ำตาลในเลือด และไขมันในเลือด ในผู้ที่มีหลอดเลือดสมองตีบอาจใช้ยาต้านเกร็ดเลือดเช่นยาในกลุ่มแอสไพริน หรือยาป้องกันการแข็งตัวของเลือดชนิดรับประทาน ในบางกรณีเช่นในผู้ป่วยที่มีการตีบตันของหลอดเลือดบริเวณคอ อาจต้องรักษาโดยการผ่าตัดหลอดเลือดส่วนที่ตีบอุดตัน

Reference:

1.สมาคมประสาทวิทยาแห่งประเทศไทย

2.สมาคมโรคหลอดเลือดสมองไทย

3.http://www.thaiclinic.com/braininfarct

4.http://www.neuro.or.th/journal

โดย นพท.หญิงอรนภัส มณีเทศ